Woda – coś pozornie niepozornego

Wszyscy doskonale znamy tę substancję. Stykamy się z nią każdego dnia na każdym kroku naszego życia. Co więcej każdy z nas składa się w 45-75% właśnie z niej. O jej istotności może również świadczyć fakt, że bez niej nie jesteśmy w stanie przeżyć nawet tygodnia, a w upalny dzień to właśnie ona zapewnia ulgę naszym organizmom odprowadzając nadmierne ilości ciepła. A 80% z nas nie spożywa jej w wystarczających ilościach w ciągu dnia. Ponad to jej rola znacznie wykracza poza fizjologię człowieka czy innych organizmów żywych. To na niej opiera się w przeważającej części cały współczesny przemysł przetwórczy od spożywczego przez paliwowo-energetyczny, metalurgiczny, aż po chemiczny czy elektromaszynowy. Dzięki niej nasz świat istnieje w takiej formie, w jakiej go dziś znamy. Bohaterem dzisiejszego wpisu, a jakże, będzie monotlenek diwodoru – czyli woda.

Woda – kilka słów wstępu

Każdy, no może prawie każdy, powinien kojarzyć ten wzór – H₂O. Tak przedstawia się, dla przypomnienia, wzór chemiczny wody, drugiej najczęstszej cząsteczki we wszechświecie po wodorze. Jak łatwo można zauważyć woda składa się z jednego atomu tlenu i dwóch atomów wodoru, które połączone są ze sobą wiązaniami chemicznymi pod kątem ok. 105°. Może występować w trzech stanach skupienia (stałym, ciekłym i gazowym) oraz zajmuje ona jakieś 71% całkowitej powierzchni naszej planety co stanowi 362 171 000 km². Objętościowo przekłada się to na jakieś 1386 milionów km³, z czego na swoje potrzeby (społeczne, produkcja i rolnictwo) ludzkość używa 1% tej ilości. Woda pitna, natomiast, to ok. 0,007 %, czyli jakieś 9.702 milionów km³.

Woda – bezpośrednie znaczenie dla organizmu

Jak już wcześniej wspomnieliśmy człowiek składa się w ponad 50% z wody, a w przypadku jej braku nie przeżyje dłużej niż tydzień. Woda ma jednak większe znaczenie niż mogłoby się wydawać.

Jest ona prawie idealnym rozpuszczalnikiem, ze względu na co stanowi ona środowisko dla wszystkich zachodzących w naszych organizmach procesów, może być przy tym zarówno substratem w tych mechanizmach, jak i ich produktem końcowym. Jej rola jest również kluczowa dla zapewnienia właściwego przebiegu procesów trawienia, prawidłowo działającego systemu transportowego w komórkach oraz dla szybkiego rozprowadzania ciepła po organizmie. Jak też wspominaliśmy we wstępie umożliwia odprowadzenie znacznych ilości ciepła z organizmu w trakcie pocenia, zapobiegając przy tym przegrzaniu.

Nic więc dziwnego, że kluczowym dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia jest utrzymywanie jej właściwego poziomu w organizmie. Szczególnie podczas wakacyjnych upałów.

Ile powinno się pić wody?

Według zaleceń Europejskiego Instytutu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) z 2008 roku spożycie wody przy umiarkowanej aktywności fizycznej oraz umiarkowanej temperaturze otoczenia dla kobiet i mężczyzn powyżej 14 roku życia powinno wynosić odpowiednio 2 000 cm³ i 2 500 cm³ wody.

Oczywiście powyższe wartości nie są jednakowe dla wszystkich i mogą ulec zmianie dla poszczególnych przypadków. Do najistotniejszych czynników wpływających na powyższe wartości należą:

wiek
stan fizjologiczny
aktywność fizyczna
temperatura otoczenia
dieta
wilgotność powietrza
obecność chorób (niektórych)

Jeśli ciekawią Was nieco spersonalizowane ilości, w jakich woda powinna być pita, to przydatny może być ten oto kalkulator. :)

Co, gdy pijemy za mało – odwodnienie

Człowiek w klimacie umiarkowanym podczas umiarkowanej aktywności fizycznej traci w sumie ok. 2800 cm³ wody dziennie. W przypadku długotrwałego wystawienia na działanie wysokiej temperatury przy niskiej wilgotności powietrza organizm zaczyna wydalać wodę ze zwiększoną intensywnością, szczególnie podczas zwiększonej aktywności fizycznej. Straty te, chociażby w wyniku zwiększonej wentylacji płuc czy pocenia mogą w sumie dodatkowo nawet sięgać czterech litrów dziennie. Poza drogą oddechową i skórną wodę tracimy również w skutek wydalania.

Wydatek ten jednak zmniejsza się podczas gorących dni, w wyniku czego mocz zostaje zagęszczony, a my rzadziej odczuwamy potrzebę pójścia do toalety. Utratę wody przyspieszać dodatkowo może spożycie naturalnych diuretyków takich jak kofeina czy alkohol.

W momencie, gdy ilość oddawanej do otoczenia wody staje się wyższa niż jej dostarczanie do organizmu dochodzi do odwodnienia.

Utrata wody w granicach poniższych granicach powoduje:

2-3% masy ciała – spadek wydolności fizycznej, utratę apetytu i upośledzenie termoregulacji
5-8% masy ciała – pogłębienie zaburzenia wydolności fizycznej i psychicznej
20 % – sytuację bezpośredniego zagrożenia życia i może prowadzić do śmierci

Objawy odwodnienia

pragnienie
zmniejszone wydzielanie śliny (suchość w ustach)
bezsenność
rozdrażnienie
zawroty głowy
zaczerwienienie skóry
utrata apetytu
osłabienie sił fizycznych
zaburzenia koordynacji ruchów

Jak postępować w przypadku odwodnienia?

Postępowanie przy odwodnieniu powinno zmierzać ku jak najszybszemu uzupełnieniu płynów w organizmie. W zależności od stopnia odwodnienia może to osiągnąć w konwencjonalny sposób – przyjmując wodę czy inne płyny bogate w elektrolity doustnie. W bardziej zaawansowanym przypadku wymagana jest interwencji lekarza, która obejmuje dożylne uzupełnienie płynów.

Przewodnienie – gdy woda przyjmowana jest w nadmiarze

W przypadku sytuacji, w której woda dostarczana jest do organizmu w zbyt dużej ilości nazywamy przewodnieniem. Zdarza się ono niezwykle rzadko. Występuje, gdy spożywamy wodę w nadmiarze, tak, że nerki nie nadążają z jej wydalaniem, przez co gromadzi się ona w zbyt dużej ilości. Może być również skutkiem zaburzenia, które polega na upośledzeniu procesu pozbywania się wody w organizmie.

Objawy przewodnienia

Objawy przewodnienia są przede wszystkim skutkiem zaburzenia gospodarki elektrolitowej organizmu polegającymi na zbyt dużym spadku stężenia elektrolitów w ustroju, szczególnie sodu. We wczesnym stadium można do nich zaliczyć:

nudności i wymioty
ból głowy
splątanie/dezorientacja

W bardziej zaawansowanym stadium można zaobserwować:

osłabienie mięśni (osłabienie skurczy)
drgawki
utrata przytomności
śpiączka

Jak postępować w przypadku przewodnienia?

Działania powinny dążyć do zwiększenia wydalania wody z organizmu. Składają się na nie:

ograniczenie spożycia płynów
przyjęcie środków moczopędnych
leczenie ewentualnego schorzenia powodującego zaburzenie
w cięższych przypadkach uzupełnienie poziomu sodu

Najlepsze rozwiązanie – profilaktyka

Jak powszechnie wiadomo najlepszym sposobem na podchodzenie do każdego problemu zdrowotnego jest podejmowanie działań zapobiegających jego wystąpieniu. Nie inaczej jest w przypadku wyżej wspomnianych przypadków. Profilaktyka zbyt małego i zbyt dużego dostarczenia wody jest praktycznie taka sama i polega na dbaniu o regularne nawodnienie organizmu.

Efekt ten można uzyskać poprzez spożywanie odpowiedniej ilości wody oraz pożywienia o jej wysokiej zawartości. Tutaj z pomocą może przyjść nasz Yoush. Z jednym posiłkiem dostarcza on aż 500 ml wody do organizmu co odpowiada 20-25% dziennego zapotrzebowania na wodę. Poza tym stanowi od świetnie zbilansowany posiłek, więc przy okazji dostarczamy organizmowi dobrej jakości mikro i makro elementów, szczególnie ważnych w gorący dzień. Więcej informacji znajdziecie tutaj.

Podsumowanie

Woda jest ważna. Potrzebujemy jej bardziej niż myślimy, a stany związane z jej zbyt małą lub zbyt dużą podażą mogą być niebezpieczne dla zdrowia, a czasem i życia. Należy pamiętać również, żeby uzupełniać regularnie, nie czekając na wystąpienie pierwszych objawów odwodnienia. Zwracajmy na to uwagę, szczególnie teraz podczas wakacji, ponieważ odpowiednie nawodnienie jest istotnym elementem do zachowanie zdrowia i dobrego samopoczucia.

Interesują Cię inne tematy?

Zapraszamy do zapoznania się z resztą wpisów na naszym blogu!